İnternetten alışveriş yapanlar için yeni ürün güvenliği projesi devrede!

Ticaret Bakanlığı, internet üzerinden sipariş verilen ürünler için etkin bir piyasa gözetimi ve denetim sistemi oluşturmak amacıyla mevzuat düzenlemelerini tamamlıyor. Bu alanda ortaya çıkan elektronik pazarın, geleneksel alışveriş mecralarından farklı kurallara ve dinamiklere sahip olduğunu göz önünde bulunduruyor.

E-Ticaret, giderek daha fazla tüketici tarafından tercih edilmeye başlandı, ancak denetimi zor olan bu yeni ticaret biçimi, düzenlemeler gerektiriyordu. Bu ihtiyacı karşılamak amacıyla hazırlanan “Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu” ile Türkiye’de e-ticaret ürünlerinin etkin bir şekilde denetlenmesi için kurallar oluşturuldu.

Bu kanunun alt mevzuatı olarak hazırlanan “Uzaktan İletişim Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik Taslağı” da kamuoyunun görüşüne sunuldu. Taslak, internet, telefon gibi uzaktan iletişim araçları aracılığıyla piyasaya sürülen ürünlerin şikayetler üzerine veya resen denetlenmesini, işletmecilerin yetkili kuruluşlarla işbirliği yapmasını ve yetkili kuruluşların gerektiğinde gizli satın alma yoluyla numune almasını sağlamayı amaçlıyor.

Bu yasal düzenlemelerin ardından, Sağlık Bakanlığı ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, geçen yıl internet üzerinden yapılan satışları denetlemeye başladı. Sağlık Bakanlığı, internet üzerinden satılan ürünlere yönelik 103 denetimde 268 parti ürünü inceledi. Yapılan denetimler sonucunda 262 parti ürün uygunsuz bulundu. Bu uygunsuz ürünlerin 218’i kozmetik ürünler ve 44’ü biyosidal ürünlerdi. Tüketiciyi aldatıcı ve yanıltıcı ürün tanıtımları nedeniyle 766 alan adı/URL, erişime engellenmesi için Erişim Sağlayıcıları Birliğine bildirildi. Ayrıca, 214 alan adı/URL, Ticaret Bakanlığı’na değerlendirme için iletilmek üzere gönderildi. Sağlık Bakanlığı, 2022’de tespit edilen uygunsuz ürünlerin yüzde 17’sinin internet satışlarından kaynaklandığını belirtti.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2021’de internet üzerinden satılan ürünler için ekotasarım ve enerji etiketlemesi mevzuatını başlattı. 58 farklı model ürün için 2022’de yaptırımlar uygulandı. Enerji etiketlemesi ve ekotasarım kriterlerini karşılayamayan 82 farklı model ürünün e-ticaret siteleri üzerinden satış yapmaya devam edip etmediği de çevrim içi denetimlerle incelendi.

Rapora göre, artan internet satış hacmi, bu alana daha fazla önem verilmesi gerektiğini gösteriyor. Yayımlanacak olan yönetmelik taslağı ile denetimlerin daha etkili hale getirilmesi planlanıyor.

Ticaret Bakanlığı, aynı zamanda e-Ticarette Ürün Güvenliği Projesi’ni yürütecek. Bu proje, piyasa gözetimi ve denetimi kuruluşlarının altyapısını güçlendirmeyi, elektronik ticaret yapan üreticilerin ve tüketicilerin ürün güvenliği konusundaki farkındalıklarını artırmayı hedefliyor. Ayrıca, elektronik ticaret denetimlerinin etkin bir şekilde koordine edilmesini ve elektronik ticaret için piyasa gözetimi ve denetimini sağlayan bir yazılımın geliştirilmesini amaçlıyor.

2024 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda da belirtilen hedeflere göre, e-ticarette piyasa gözetimi ve denetimini sağlamak için bir sistem kurulacak ve gereken mevzuat düzenlemeleri yapılacak.