Nöbetçi Eczaneler
Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcu bulunan milyonlarca yurttaş için ücretsiz sağlık hizmeti hakkı yıl sonunda sona eriyor. 1 Ocak 2026 itibarıyla yaklaşık 10 milyon kişi kamu hastanelerinden ücretsiz sağlık hizmeti alamayacak. Uzmanlar, uygulamanın sağlık hakkını ihlal ettiğini belirtiyor.
Geçici Düzenleme Sona Eriyor
Geçtiğimiz yıl çıkarılan geçici düzenleme ile prim borcu bulunanlar kamu hastanelerine başvurabiliyor ancak reçetelenen ilaçları ücretsiz temin edemiyordu. Bu sürenin dolmasıyla birlikte GSS borçluları hastanelerde provizyon alamayacak ve muayene-tedavi için ücret ödemek zorunda kalacak.
2025 yılı için aylık 780 TL, yıllık 9.360 TL olarak belirlenen GSS primlerini ödeyemeyen yüz binlerce işsiz genç ve küçük esnaf, icra tehdidiyle karşı karşıya bulunuyor. SGK, yıl sonuna kadar gelir testine başvuru yapılması için uyarılarda bulunsa da ekonomik koşullar nedeniyle bu çağrının karşılık bulmadığı ifade ediliyor.
Uzmanlar Uyarıyor: Anayasal Sağlık Hakkı Geriden Gidiyor
İstanbul Tabip Odası Sağlık Politikaları Komisyonu Üyesi Dr. Güray Kılıç, GSS’nin kuruluş amacından uzaklaşarak özel sağlık sektörünü fonlayan bir yapıya dönüştüğünü söyledi:
“Bugün yurttaşlar prim ödüyor, muayene ve ilaç için katılım payı veriyor, özel hastanelerde ilave ücret ödüyor. Sağlık hizmeti tamamen piyasaya teslim edildi.”
Kılıç, GSS borçlarının büyük bölümünün genç işsizler ve küçük esnaflardan oluştuğuna dikkat çekerek çoğu kişinin borçlu olduğunu bile bilmediğini belirtti. Ayrıca SGK’nin sağlık fonu fazlasının özel sektöre aktarıldığını, bu nedenle borçların affının siyasi tercih meselesi olduğunu vurguladı:
“Devlet her yıl bir lütuf gibi erteleme getiriyor, ancak borçlar faiziyle büyütülüyor. Sağlık hakkı fiilen ortadan kaldırılıyor.”
CHP’li Pala: “Türkiye İçin Yanlış Model”
CHP Bursa Milletvekili ve Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala ise GSS sisteminin Türkiye’nin sosyoekonomik yapısına uygun olmadığını söyleyerek şu değerlendirmelerde bulundu:
“İşsizliğin ve yoksulluğun bu kadar yüksek olduğu bir ülkede prime dayalı bir sistemin sağlık hizmetlerine erişimi engelleyeceği belliydi. Bugün 9,4 milyon kişi sağlık hizmetlerinden yararlanamıyor.”
Pala, prim borçlarının geçici kararlarla ertelenmesinin yurttaşları borç batağına sürüklediğini belirtti ve çözüm önerisini paylaştı:
“Ödeme gücü olmayanların borçları tamamen silinmeli, sağlık finansmanı genel bütçeden sağlanmalı. GSS artık sürdürülebilir bir model değil.”
“Sağlık Ücretsiz Değil”
Pala, GSS kapsamındaki bir kişinin sağlık hizmetinden yararlanabilmesi için prim borcunun olmamasının yanı sıra çeşitli kalemlerde ödeme yükümlülüğü bulunduğunu belirterek, sistemin ücretsiz sağlık iddiasının gerçeği yansıtmadığını ifade etti.
Sonuç: Milyonlarca Kişi Risk Altında
1 Ocak 2026’dan itibaren GSS prim borcu olanlar için sağlık hizmetlerine erişim daha da zorlaşacak. Uzmanlara göre GSS’nin mevcut hali, sağlık hakkını paraya bağımlı hale getiriyor ve kamusal sağlık anlayışını zedeliyor.