Caner ÜNVER/ANKARA, – TÜRKİYE’de annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin yüzde 2,7’sinin lise altı, yüzde 13,7’sinin lise ve dengi, yüzde 83,5’inin ise yükseköğretim mezunu olduğu belirlendi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ‘Dezavantajların Kuşaklar Arası Aktarımı’ adlı özel konulu modül çalışmadan elde edilen sonuçlarla ilk kez Nisan 2024’te yayımladığı ‘Dezavantajların Kuşaklar Arası Aktarımı, 2023’ bülteninde düzeltme yaptı. Avrupa Birliği ülkeleri ile aynı dönemde Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması ile birlikte uygulanan modül, 25-59 yaş grubunda olan fertlerin durumu ile kendileri 14 yaş civarındayken ebeveynlerinin durumunu karşılaştırmak amacıyla yapıldı. Buna göre; kendisi 14 yaş civarındayken annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin, şu anki eğitim seviyesi incelendiğinde; yüzde 2,7’sinin lise altı, yüzde 13,7’sinin lise ve dengi, yüzde 83,5’inin ise yükseköğretim mezunu olduğu görüldü. Yine 14 yaş civarındayken babası yükseköğretim mezunu olan fertlerin yüzde 4,4’ünün lise altı, yüzde 16,0’sının lise ve dengi, yüzde 79,5’inin ise yükseköğretim mezunu olduğu belirlendi. Fert 14 yaş civarındayken annesi lise altı eğitim seviyesini bitirenlerin şu anki eğitim durumu incelendiğinde yüzde 56,3’ünün lise altı, yüzde 21,9’unun lise ve dengi, yüzde 21,9’unun ise yükseköğretim mezunu olduğu görüldü. Fertler 14 yaş civarındayken babası lise altı eğitim seviyesini bitirenlerin ise yüzde 60’ının lise altı, yüzde 21,5’inin lise ve dengi, yüzde 18,4’ünün yükseköğretim mezunu olduğu kaydedildi.
GEÇMİŞTE BABASI, ŞU AN KENDİSİ İŞVEREN OLANLARIN ORANI YÜZDE 14,5
Fertler 14 yaş civarındayken babası işveren veya kendi hesabına çalışanların yüzde 39,2’si şu an ücretli, maaşlı veya yevmiyeli, yüzde 14,5’i işveren veya kendi hesabına, yüzde 5,6’sı ücretsiz aile işçisi olarak çalışırken, bu fertlerin yüzde 40,6’sının ise iktisaden faal olmadığı görüldü. Kendisi 14 yaş civarındayken ailesinin maddi durumunu ‘çok kötü’ olarak belirtenlerin yüzde 14,9’u şu an en yüksek yüzde 20’lik gelir grubunda yer alırken, yüzde 24,4’ü ise en düşük grupta yer aldı. Kendisi 14 yaş civarındayken ailesinin maddi durumunu ‘çok iyi’ olarak belirtenlerin yüzde 40,8’i şu an en yüksek gelir grubundayken, yüzde 8,4’ü ise en düşük grupta oldu.
Görüşülen fertler 14 yaş ve civarındayken, ailesi ev sahibi olanların yüzde 57,7’sinin şu an oturduğu konutta mülkiyet durumu ev sahibi, yüzde 26,3’ünün ise kiracı olduğu belirtildi. Yine fert 14 yaş civarındayken mülkiyet durumu kiracı olanların, yüzde 40’ı şu an oturduğu konutun sahibiyken; yüzde 47,7’sinin ise kirada oturduğu görüldü. Fertler 14 yaş civarındayken, tüm ailesiyle 1 haftalık tatil masrafını karşılayabilen hanelerde yaşayanların yüzde 59,6’sının şu anki hanesi ile 1 haftalık tatil masrafını karşılayabildiği, maddi yetersizlik nedeniyle tatil masrafını karşılayamayan hanelerde yaşayanların ise yüzde 69,1’inin şu anki hanesi ile de bu masrafı karşılayamadığı görüldü. Kendisi 14 yaş civarındayken hanesinde yaşayan bütün çocukların günde en az 1 kere et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayabilen fertlerin yüzde 72,4’ünün şu an hanesinde 2 günde 1 bu yemek masrafını karşılayabildiği, yüzde 27,6’sının ise karşılayamadığı belirlendi.